Sterilisatie

Poes

Als u zeker weet dat u geen nestje wilt van uw poes adviseren wij deze op jonge leeftijd te steriliseren. Een poes wordt voor het eerst krols rond de 6 tot 7 maanden. Sterilisatie kan al voor de eerste krolsheid. Bij een sterilisatie verwijderen we de ovaria (eierstokken).

De voordelen van een sterilisatie zijn:

• Geen krolsheden meer
• Geen kans op ongewenste dracht
• Verminderde kans op het krijgen van melkkliertumoren op oudere leeftijd
• Geen baarmoederontsteking of baarmoedertumoren

Het enige nadeel van sterilisatie is de kans dat de poes dikker kan worden. Dit kunt u voorkomen door op de voeding te letten en ervoor te zorgen dat de poes voldoende beweegt.

Bent u nog niet uit over een sterilisatie maar wilt u dracht voorkomen dan is de poezenpil een optie, maar deze moet u zorgvuldig overwegen. De poezenpil mag nooit voor de eerste krolsheid gegeven worden vanwege nadelige effecten. Verder heeft de poezenpil meerdere nadelen zoals grotere kans op suikerziekte, melkkliertumoren, ongewenste kittens en baarmoederontsteking. Wij raden het gebruik van de poezenpil daarom ook af en zijn groot voorstander van sterilisatie.

Na de sterilisatie krijgt de poes een medical pet shirt om (een soort rompertje) of een kraag om te voorkomen dat ze aan de hechtingen kan zitten. Na 10 dagen mogen de hechtingen eruit gehaald worden en als de wond dan goed genezen is mag de kraag of het rompertje afblijven.

Teef

In de volksmond noemen we het onvruchtbaar maken van teven vaak steriliseren. In feite klopt deze benaming in veel gevallen niet, en worden in de meeste dierenartspraktijken de vrouwelijke dieren gecastreerd. Onderstaand de definities ter verduidelijking.

Sterilisatie: onderbinden van de eileider. Hierdoor wordt al het transport van de eicellen naar de baarmoeder geblokkeerd. Dit maakt bevruchting met een spermacel onmogelijk.
Castratie: verwijdering van de eierstokken evt. in combinatie met de baarmoeder. Hiermee haal je de zowel de oorsprong van de eicellen als de vrouwelijke geslachtshormonen weg.

Moment van steriliseren

De eerste loopsheid bij de hond zien we meestal tussen de 6 en 18 maanden. Hierna wordt de teef gemiddeld iedere 7 maanden loops. Dit kan echter erg verschillen per teef. Tijdens de loopsheid verliest de teef bloed. Sommige teven zijn zo schoon en ruimen zo netjes achter zich zelf op dat dit niet altijd opgemerkt wordt. Verder zwelt de vulva op en wordt de teef aantrekkelijk voor reuen. De loopsheid duurt gemiddeld 18 dagen maar ook hier zit veel variatie in per teef. In de 70 dagen na de loopsheid produceert iedere teef het zwangerschapshormoon progesteron. De drachtige teef bevalt na deze 70 dagen.

De niet zwangere teef kan schijnzwanger worden en gaat het zelfde gedrag vertonen als de drachtige teef: nesteldrang, melkklieren kunnen opzwellen en soms melk geven. Er bestaat medicatie tegen schijnzwangerschap. Na deze 70 dagen is er een periode waarin nauwelijks vrouwelijke hormonen geproduceerd worden, anoestrus genaamd. Na 1 tot 9 maanden zal de teef weer loops worden. De sterilisatie kan het beste gebeuren in de periode waarin de teef nauwelijks hormonen produceert. De doorbloeding van de eierstokken en baarmoeder is dan laag waardoor het risico op complicaties kleiner is.

2 methodes

Er bestaan 2 verschillende methodes voor het castreren van een teef. De “traditionele” operatie vindt plaats door een snede in de buikwand. Door deze snede brengen we de eierstokken naar buiten en binden we deze af. Hierna kan de chirurg ervoor kiezen slechts de eierstokken te verwijderen of ook de baarmoeder te verwijderen. Bij ons op de kliniek kiezen wij ervoor ook de baarmoeder te verwijderen.

De tweede optie is de laparoscopische sterilisatie. Hierbij maken we 3 kleine sneetjes waardoor een camera en 2 tangen worden ingebracht. De buik van de hond wordt opgeblazen met koolstofdioxide om een beter zicht te krijgen op de eierstokken. De overgang van de eileiders naar de eierstokken branden we dicht en de eierstokken worden verwijderd.

Beide methodes hebben hun eigen voor- en nadelen. Voordeel van de conventionele (traditionele) methode is dat we de baarmoeder kunnen verwijderen. Dit kan tijdens een laparoscopische sterilisatie niet. Als er medische noodzaak is om ook de baarmoeder te verwijderen kan dit echter alsnog. Wel moeten we dan alsnog de buiksnede vergroten en zijn hier meestal extra kosten mee gemoeid.
Een nadeel van de conventionele methode is dat de hond na de operatie vaak een romper aan moet of een kraag om. Deze kunnen uiteraard wel af als u zelf als eigenaar bij het dier bent en deze in de gaten kan houden. Het wisselt per dier hoe groot de behoefte is om aan een wondje te zitten; dit geldt soms ook voor de wondjes van de laparoscopische sterilisatie.

Een voordeel van de laparoscopische sterilisatie is de operatiewondjes minimaal zijn en er minder tractie plaatsvindt op de ligamenten van de eierstokken. Een nadeel van deze methode is dat de buik opgeblazen wordt met koolstofdioxide. Bij mensen is bekend dat dit een vervelende napijn kan geven. Uiteraard wisselt dit per dier hoeveel last zij hiervan hebben. Met beide methodes gaat de hond de dag van de operatie vrolijk naar huis en moet zij een aantal dagen rustig aan doen.

Voordelen van sterilisatie zijn:

• Geen ongewenste pups
• Geen loopsheden meer
• Veel kleinere kans op baarmoederontsteking. Van de niet gesteriliseerde teven krijgt een kwart op latere leeftijd baarmoederontsteking.
• Verminderde kans op melkkliertumoren
• Verminderde kans op suikerziekte. Voor teven die suikerziekte hebben is sterilisatie noodzakelijk, omdat het hormoon progesteron suikerziekte kan veroorzaken en kan ontregelen.

Nadelen van sterilisatie zijn:

• Gesteriliseerde teven hebben vaker last van urine incontinentie dan niet gesteriliseerd teven. De kans op incontinentie is groter bij grote rassen dan bij kleinere rassen.
• Dikker worden. Gesteriliseerde teven hebben minder voer nodig dan niet gesteriliseerde teven. Als ze het zelfde voer krijgen als voor de operatie zullen ze dus aankomen. Het is dus belangrijk hier goed op te lette en het voer te verminderen.
• De kwaliteit van de vacht kan bij langharige rassen achteruit gaan.

Leeftijd sterilisatie

Voor of na de eerste loopsheid van de teef?

Hier is de laatste tijd veel discussie over. Enkele aspecten ter overweging zoals deze in de literatuur vermeld worden:
Er kan een onderontwikkelde vulva ontstaan bij sterilisatie op 6 maanden leeftijd. Hierdoor zou er meer kans zijn op ontsteking van de huid rond de vulva en meer kans op incontinentie. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan om te kijken of het risico van incontinentie verhoogd is bij sterilisatie voor de eerste loopsheid. Hier blijft discussie over. Waarschijnlijk zijn het vooral de zware teven en  teven met gecoupeerde staart die een verhoogde kans op incontinentie hebben. Een vertraagde sluiting van de groeischijven. Hierdoor zouden de botten langer worden en de hond dus groter (vooral bij honden die op zeer jonge leeftijd , < 6 maanden gesteriliseerd worden). Dat houdt in dat we teven kunnen steriliseren vanaf de leeftijd van 6 maanden.

De Universiteit Utrecht heeft een voorkeur voor operatie na de eerste loopsheid. Wij bieden beide mogelijkheden aan in overleg. Indien een teef loops is geweest kan het beste met de sterilisatie gewacht worden tot minimaal drie maanden na het begin van de laatste loopsheid.

Het is dus aan de individuele eigenaar om te beslissen of zijn/haar hond gesteriliseerd wordt, waarbij het van belang is dat deze goed op de hoogte is van de voor- en nadelen. Dit geldt eveneens voor het wel of niet opereren voor de eerste loopsheid.